Jose Antonio Agirre Lehendakaria eta Begoñako Santutegia

Jesus Garitaonandia

              Abadegai gazte ginelarik pozgarri izaten zan guretzat oporretako eguntxo batzuk Iparraldean pasatzea hango jendea, herriak eta giroa ezagutzeko. Urte baten, gainera, aukera zoragarria izan genduan gure Lehendakari Agirre bisitatzeko. Ondo gogoan dot; bera hil baino hila bete batzuk lehenago izan zan. Donibane Lohitzuneko eliza ondoko etxetxo baten egiten zituan bere oporrak eta, hantxe, hain zuzen, bisitatu genduan eta berarekin berbetan egon ginan lagun bi. Egia esan, ahaztu ezinezko ikustaldi zoragarria izan zan guretzat.

            Jose Antonio Agirre, Eusko Jaurlaritzako lehenengo Lehendakaria pertsona lez, kristau lez eta politikari lez gizon miresgarria izan zan. Baina  badakit gure Lehendakariaren kualitate eta birtuteak azaltzeko ni baino pertsona

trebeagoak izango dirana. Horregaitik artikulu labur honetan nik bere kristau bizitza aurkeztuko dot; baita Begoñako elizearekin izan zituan harreman batzuk ere.

            Kristau familia baten jaio zan. Bera hamar seme-alaben artean zaharrena. Batxilerreko ikasketak Urduñako Jesuiten ikastetxean egin zituan. Gero Deustuko Unibertsitatera pasatu zan eta 21 urtekin amaitu zituan Zuzenbide Zibileko Ikasketak bikaintasunik haundienarekin.

            Harritzekoa da, baina gazte-gazte zala ardura biziz bizi zituan fede arazoak eta Eliza Katolikuaren Gizarte Arazoetako dotrinea. Urte askotan Bizkaiko Ekintza Katolikuaren presidentea izan zan. Urtero-urtero gogojardunak egiten zituan Loiolako Gogarte-etxean. Bizkaiko eta Nafarroako Diputatu zala, Madrileko Gorteetan kristau fedea, erlijioen libertatea eta Eliza Katolikuaren gizarte arazoetako dotrina argi eta garbi defendatu zituan.

            Gure Agirre Lehendakariak, bilbotarra izanik, harreman oso estuak izan zituan Begoñako Santutegiarekin. Azpimarratzekoa da: Agirre eta Lekube´tar Jose Antonio, Begoñako eliza honetan ezkondu zala Zabala eta Aketxe´tar Mariarekin 1933ko uztailaren 8´an.

            Baina ba-da beste gertaera historiko bat, pertsona gitxik dakiena eta Begoñako eliza honetan 1936ko urriaren 7an ospatu zana, hau da, Euzkadiren eta Euzko Alderdi Jeltzalearen aldeko leialtasunaren zina (juramentua). Honan izan ziran emon ziran pausoak:

            Gernikako arbolaren azpian, Euzkadiko Euzko Jaurlaritzako lehenengo Lehendakari lez zina egin baino ordu batzuk lehenago eta Agirreren beren-beregizko borondatez, Begoñako elizako altara inguruan alkartu ziran Euzkadi-buru-batzarreko kideak Jose Antonio Agirre buru zala. Meza santuan parte hartu ondoren eta mezea amaitzerakoan, mezan konsagratutako Gurejauna kustodia baten ipini eben eta elizbira labur bat eginez danak igo eben Amabirjinaren ondoko kamarinera eta han, Gurejaun-Agiriaren aurrean belaunikatuta, Agirre jaunak zin hau egin eban:

           

Gurejaun-agiriaren aurrean,

autortzen dodan fede katolikuari

leialtasuna izango deutsadala,

Eliza santu, katoliku eta apostoluenaren irakatsiak

jarraituz et abetez,

zin dagit.

Euzkadi, nire Aberriari,

leialtasuna izango deutsadala

zin dagit.

Eta Euzkadi-Buru-Batzarreko

legezko agintari bakarrak erabaki dagien

neurri, une eta egoeretan

Euzkadiren serbitzuan

eskaintzen dot nire bizia.

Bihotz-bihotzez,

Gurejaun-agirian aurkitzen dan

Jaungoikoaren aurrean

Zin dagit.

           Zin hau Begoñan eginda gero, Gernikara joan zan, Euzkadiko Eusko Jaurlaritzako  lehenengo Lehendakari lez, Gernikako Arbolaren azpian, danok ezagutzen dogun zina egiteko:

 

            JAUNGOIKOAREN AURRIAN APALIK,

            EUZKO-LUR GANIAN ZUTUNIK

            ASABEEN GOMUTAZ

            GERNIKA´KO ZUAIZPIAN

            NIRE AGINDUBA ONDO BETETZIA

            ZIN DAGIT.

 

Holako gizonak, Jaungoikoari eskerrak emoteko gizonak dira, baita gure bizitzarako ikasbide zintzo eta jatorrak ere.

 

            Garitaonandia eta Sardui´tar Jesus

              Begoñako Santutegiko Erretora